Zdrowy, biały uśmiech nie jest domeną wyłącznie gwiazd Hollywoodu oraz osób, które stać na bardzo drogie zabiegi dentystyczne. Wręcz przeciwnie – wykonując kilka prostych zabiegów dziennie sprawisz, że Twoje zęby będą mocne i będą miały ładny naturalny kolor. Czy wiesz, jak prawidłowo dbać o zęby?
Regularne szczotkowanie minimum 2 razy dziennie
Zacznijmy od rzeczy podstawowej, o której prawdopodobnie każdy wie (ale czy każdy stosuje?): zęby należy szczotkować przez 2-3 minuty, przynajmniej rano i wieczorem, a najlepiej pół godziny po każdym posiłku. Konieczność zachowania odstępu między jedzeniem, a szczotkowaniem związane jest z tym, że jama ustna powinna uzyskać neutralne pH, w przeciwnym razie szczotkowanie może prowadzić do uszkodzenia szkliwa, zwłaszcza po spożyciu produktów o odczynie kwaśnym.
Oprócz samego szczotkowania liczy się jego technika. Nieprawidłowe mycie zębów może być nieefektywne, a nawet szkodliwe. Źle dobrana szczoteczka i pasta, zbyt mocny nacisk lub niedokładne mycie zniweczą nasze wysiłki, albo doprowadzą do zranienia dziąseł i ścierania szkliwa. Pasty mocno wybielające, albo pasty zawierające duże ilości substancji o właściwościach ściernych np. przeznaczone dla palaczy mogą uszkodzić zęby.
Istnieje kilka technik mycia zębów: inne są dla szczoteczki elektrycznej, a inne dla zwykłej. Przykładowo można wyróżnić:
- Metodę roll – nazywaną metodą obrotowo-wymiatającą, polecana zwłaszcza osobom z chorobami przyzębia.
- Metodę okrężną (Foones) – podstawowy styl niewymagający dużych zdolności, dlatego zaleca się ją dzieciom oraz osobom o ograniczonej ruchomości dłoni.
- Metody wibrujące, z których można wyróżnić: metodę Bass, metodę Stillmann i metodę Charters
- Metodę poziomą – polegającą na wykonywaniu regularnych ruchów poziomych. Jest bardzo prosta i nadaje się głównie dla dzieci oraz osób starszych.
- Metodę pionową – do czyszczenia powierzchni językowych zębów przednich.
Higiena jamy ustnej nie ogranicza się do samego szczotkowania. Równie ważne, zgodnie z zaleceniami stomatologów, jest nitkowanie zębów specjalną nicią dentystyczną, a także płukanie jamy ustnej specjalnymi płynami bez alkoholu.
Nie lekceważ znaczenia diety
Co ma wspólnego rodzaj jedzenia ze zdrowymi zębami? Bardzo dużo. O tym, że słodycze i słodkie napoje niszczą zęby – wiadomo, gdyż duża zawartość cukrów w jedzeniu ułatwia działanie bakteriom żyjącym w jamie ustnej. Ale nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że dieta bogata w produkty zawierające wapń i witaminę D może korzystnie wpływać na stan uzębienia.
Ludzkie zęby zbudowane są z nieorganicznych związków wapnia i upakowane w strukturę przypominającą kryształ. Niska podaż wapnia i witaminy D z pożywienia sprawia, że zęby są słabsze. Oprócz powyższych składników, zęby potrzebują również fosforu, magnezu oraz witaminy C. Braki witamin i minerałów warto uzupełniać suplementami diety, pamiętając jednak o tym, że suplementacja nie może zastępować zdrowej, zbilansowanej diety.
Mleko i nabiał korzystne dla zdrowia zębów
Higiena jamy ustnej to podstawa, ale właściwe zwyczaje żywieniowe również są bardzo ważne. Sposób żywienia może nasilać lub zmniejszać ryzyko występowania próchnicy, ponieważ wpływa na rozwój flory bakteryjnej jamy ustnej i wydzielanie śliny. Warto włączyć do jadłospisu pokarmy zawierające składniki o właściwościach przeciwpróchnicowych. Spożywanie ich ma korzystny wpływ na stan zdrowia zębów.
Mleko wykazuje działanie przeciwpróchnicowe
Chociaż to jedno ze źródeł cukrów w diecie, to jednak wykazuje ono działanie przeciwpróchnicowe. Znajdujący się w nim cukier, laktoza, wykazuje najmniej kariogenny potencjał. Oprócz tego zapewnia spore ilości wapnia, fosforanów, kazeinę i lipidy, które zaliczane są do substancji ochronnych. Wapń to główny materiał budulcowy tkanki kostnej, a więc również i zębów. Wapń z fosforanami, które w mleku obecne są w dużych stężeniach, zapewniają związki mineralne niezbędne do naprawy wczesnych uszkodzeń szkliwa[1].
Sery żółte twarde
Również wykazują działanie przeciwpróchnicowe. Po spożyciu twardego sera na powierzchni zębów tworzy się warstwa lipidowa o działaniu ochronnym. Oprócz tego pobudzane jest wydzielanie śliny i wzrasta stężenie wapnia i nieorganicznych fosforanów. Kwasy są szybciej neutralizowane i wspomagana jest remineralizacja twardych tkanek zęba[2].
Błonnik
Korzystne dla zdrowia zębów są również produkty zawierające błonnik, a więc przede wszystkim surowe warzywa i owoce oraz pełnoziarniste produkty zbożowe. Wpływają one na zwiększenie wydzielania śliny i ułatwiają usuwanie resztek pokarmowych[3].
Bezcukrowe gumy do żucia
Warto żuć gumy bezcukrowe, które pobudzają wydzielanie śliny, co wpływa na neutralizację kwasów w jamie ustnej i przywrócenie obojętnego odczynu[4].
Probiotyki
Również są korzystne dla zdrowia i higieny jamy ustnej. Liczne badania potwierdzają, że wykazują one hamujące działanie na rozwój bakterii próchnicotwórczych.
Substancje słodzące zamiast cukru
Jeśli lubisz słodki smak kawy lub herbaty, a jednocześnie chcesz dbać o zdrowie zębów, możesz stosować substancje słodzące dodawane do produktów zamiast cukru. Są to m.in. rozmaite słodziki, a także aspartam, sacharyna, sorbitol, ksylitol itp.[5]
Co jest niekorzystne dla zdrowia zębów i higieny jamy ustnej?
Oprócz produktów zalecanych, jest jednak bardzo wiele takich, których lepiej unikać. Są to przede wszystkim łatwo fermentujące węglowodany pochodzące z niemlecznych wolnych cukrów, a więc: sacharoza, miód, cukry zawarte w syropach i sokach owocowych. Wykazują one silne właściwości próchnicotwórczych, sprzyjając namnażaniu się bakterii w płytce nazębnej.
Niesprzyjające jest też spożywanie produktów zawierających cukry, których konsystencja wydłuża czas kontaktu z powierzchnią zęba, takich jak np. cukierki typu toffi, krówki, słodkie ciastka, krakersy czy chipsy ziemniaczane. Ryzyko próchnicy wzrasta również wtedy, gdy podjada się je między posiłkami lub w nocy[6].
Kontroluj stan uzębienia
Przynajmniej raz, a najlepiej dwa razy w roku, należy wykonać przegląd stomatologiczny. Podczas standardowej kontroli dentysta dokładnie obejrzy uzębienie, oceni jego stan i wskaże ewentualne ubytki, którymi trzeba się zająć. Oprócz tego może wykonać zabieg nazywany „skalingiem”, którego koszt pokrywany z jest z funduszy NFZ, więc nie trzeba za niego dodatkowo płacić. W trakcie zabiegu usuwany jest kamień nazębny, który nagromadził się na szkliwie. Osad taki pojawia się w wyniku naturalnych procesów zachodzących w jamie ustnej i dotyczy każdego, ale najbardziej osób pijących dużo kawy, herbaty oraz palących papierosy.
Niezależnie od planowanych kontroli stomatologicznych, warto samodzielnie od czasu do czasu wykonywać taki przegląd – przed lustrem obejrzeć zęby, dziąsła i policzki, a korzystając z drugiego, małego lusterka można obejrzeć również zęby od środka. Polecamy małe lusterka stomatologiczne, które przydają się do domowego użytku, by obejrzeć trudno dostępne miejsca, jak np. wewnętrzną stronę jamy ustnej.
Pamiętając o tych kilku wskazówkach, dbając o regularne mycie zębów i zdrową dietę sprawisz, że Twoje zęby będą zdrowe, a Ty oczarujesz swoje otoczenie przepięknym uśmiechem.
Źródła:
- Sylwia Małgorzata Słotwińska, Marcin Majkowski; „Wybielanie zębów a środowisko jamy ustnej”; Nowa Stomatologia 3/2011, s. 115-118; http://www.czytelniamedyczna.pl/3727,wybielanie-zebow-a-srodowisko-jamy-ustnej.html
- Anna Haładyj, Monika Borakowska-Siennicka; „Stan wiedzy pacjentów o chorobach przyzębia, profilaktyce oraz wpływie na stan zdrowia w zależności od poziomu ich wykształcenia”; Stomatologia Współczesna; vol. 21, nr 6, 2014, 8–15;
[1] Kwiatkowska A. i inn., Rola diety w kontroli choroby próchnicowej. Stanowisko grupy roboczej ds. zapobiegania próchnicy w populacji osób dorosłych, Nowa Stomatol 2017; 22(4): 213-218, s. 215.
[2] Tamże, s. 215.
[3] Tamże, s. 215.
[4] Tamże, s. 215.
[5] Tamże, s. 215.
[6] Tamże. s. 214.
Źródła:
- Sylwia Małgorzata Słotwińska, Marcin Majkowski; „Wybielanie zębów a środowisko jamy ustnej”; Nowa Stomatologia 3/2011, s. 115-118; http://www.czytelniamedyczna.pl/3727,wybielanie-zebow-a-srodowisko-jamy-ustnej.html
- Anna Haładyj, Monika Borakowska-Siennicka; „Stan wiedzy pacjentów o chorobach przyzębia, profilaktyce oraz wpływie na stan zdrowia w zależności od poziomu ich wykształcenia”; Stomatologia Współczesna; vol. 21, nr 6, 2014, 8–15;
© 2024 Orifarm Healthcare Sp. z o.o. Wszelkie prawa zastrzeżone.
